Sınav Kaygısı

Sınav kaygısı, kişinin bilgi ve becerilerinin belli ölçütlerle incelenip değerlendirildiği durumlarda yaşadığı işlev bozucu olan ve öğrenilen bilginin sınav sırasında etkili bir biçimde kullanılmasını engelleyen ve başarının düşmesine yol açan yoğun kaygı durumudur.

Anksiyete, dikkat dağınıklığı, anlama, bilgiyi hatırlama ve organize etmede güçlük, huzursuzluk, tedirginlik, bedensel yakınmalar gibi belirtileri söz konusudur ve görülme sıklığı yüzde 15-30 arasındadır.

İnsanlık tarihinin hiç bir döneminde günümüzdeki biçimiyle bu kadar çok fazla sınav, sınanma olmaması, ilkel hayattan beri var olan alarm sistemini devreye sokarak sınavla ilgili olarak uyumsal olmayan bir anksiyete yaşanmasına neden olmaktadır.

Sınavla ilgili heyecan, kaygı gibi duygular normal, gerekli ve uyumsaldır çünkü sınava hazırlanmayı motive eder ve başarıya ulaşmak için istekli olmayı sağlar. Ancak sınav ve sınavın sonucuyla ilgili olumsuz düşünceler, olumsuz değerlendirilmeye yönelik korku, sınavın sürecinden çok sonucuna odaklanma, sınava ilişkin bilgi ve beceriye yönelik güvensizlik, sınavda bilginin değil kişiliğin değerlendirildiği gibi düşünceler yoğunlaştığında sınav kaygısı gelişmektedir.

Diğer kaygılarda olduğu gibi sınav kaygısında da kişi kendi gücünü küçük, var olan durumu ise felaket, tehlike ve çözümsüz olarak değerlendirir. Aynı zamanda sınav kaygısı yaşayan pek çok kişinin kendisi ile ilgili yüksek standartlara sahip olduğu dikkat çekmektedir.
“Yapamayacağım, başarısız olacağım, bu sınavı kazanmak zorundayım, üniversite okuyamazsam mahvolurum” gibi sınavın kendisine ve sonucuna yönelik olan tüm olumsuz düşünceler, algılama, anlamlandırma, değerlendirme ve yorumlar kaygıyı artırmakta ve kaygı artıkça sınav yönelik performans düşmektedir. 

Sınav öncesi, sınava hazırlanma, sınav esnası ve sonrası, sınavda başarı elde etme adına dikkat edilmesi gereken unsurlardır;

• Sınava hazırlanma- ders çalışma ve bilgiyi artırma,
• Yaşam tarzı- sağlıklı beslenme, zaman yönetimi, düzenli uyku,
• Sınava yönelik stratejiler belirleme- daha önceki sınavları incelemek, sınav süresini ekonomik kullanmak, hangi alandaki konuları daha kısa sürede ve kolayca yaptığını belirlemek, hangi alandaki konulardan başlayacağını seçmek ve sıralama yapmak sınavda başarı elde etmek anlamında yapılacaklar arasındadır.

Sınava Girecek Öğrencilere Tavsiyeler

• Yarıştığınız kişi başkası değil, kendinizsiniz.
• Süreyi en verimli ve ekonomik bir şekilde değerlendirmek için sınavın sonucuna değil, sınavın sürecine odaklanın.
• Dikkat ve algı, sınavda bulunan diğer adaylarda, çevreden gelen ses veya gürültüde değil, sorularda, sınav kitapçığında ve cevap kağıdında olsun.
• Sınavda değerlendirilenin siz değil, sizin ders çalışma davranışınız olduğu gerçeğini hatırlayın.

Sınava Girecek Öğrencilerin Ailelerine Tavsiyeler
Ailenin sınava olan tutum ve düşünceleri çok önemlidir. Aile sınava yönelik kendi kaygılarını çocuğa yansıtmadan, çocuğa karşı destekleyici, motive edici, yeri geldiğinde geri bildirimlerden yararlanarak, empatik bir yaklaşım sergilemelidir. Aile, çocuktan sınavla ilgili yüksek beklentiler içerisinde olmadan, akranlarıyla kıyaslama ve karşılaştırmalardan uzak durarak, sınav ve sınavın sonucuyla ilgili gerçekçi anlam ve yorumlarda bulunmaya özen göstermelidir.